สูตินารีแพทย์ ไขข้อสงสัย กินยาคุมกำเนิดกระตุ้นการเกิดลิ่มเลือดจริงไหม ถ้าหากกินยาคุมแล้วไปฉีดวัคซีนโควิด 19 ได้หรือไม่ ใช้ยาคุมกำเนิดอย่างไรให้เสี่ยงเกิดลิ่มเลือดอุดตันน้อยลง
จากกรณีที่โลกออนไลน์มีการส่งต่อข่าวการเสียชีวิตหลังจากฉีดวัคซีนโควิด 19 ของหญิงรายหนึ่ง ซึ่งเพื่อนของผู้ตายตั้งข้อสงสัยว่า ผู้ตายกินยาคุมกำเนิดแล้วไปฉีดวัคซีน จะเกิดลิ่มเลือดอุดตันจนเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตหรือไม่นั้น
เกี่ยวกับเรื่องนี้วันที่ 29 พฤษภาคม 2564 นายแพทย์โอฬาริก มุสิกวงศ์ สูตินรีแพทย์ ประจำโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้โพสต์คลิปวิดีโอผ่าน เฟซบุ๊ก Olarik Musigavongชื่อคลิป “การแพทย์แปดนาที ครั้งที่ 922 ลิ่มเลือดอุดตัน ยาคุม วัคซีนโควิด” โดยนายแพทย์โอฬาริก ระบุว่าวันนี้ตนจะพูดในเรื่องที่กำลังเป็นประเด็นคือการฉีดวัคซีนโควิด 19 แล้วเกิดลิ่มเลือดอุดตันในปอด ก่อนอื่นต้องขอแสดงความเสียใจต่อครอบครัวของผู้เสียชีวิต อย่างไรก็ดีนั้น ตามข้อมูลที่มียังบอกไม่ได้ 100 % ว่าฉีดวัคซีนโควิด 19 แล้วทำให้เกิดลิ่มเลือดอุดตันหรือเปล่า รวมถึงกรณีที่คนไข้กินยาคุมกำเนิดนั้นส่งผลไหม
นายแพทย์โอฬาริก บอกอีกว่า กรณีนี้ตนจะออกมาพูดโดยใช้ 2 หลักการคือ ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ และประสบการณ์
– ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์
การที่เราเป็นคนธรรมดาไม่ได้ใช้ยาคุมกำเนิดเลย ก็มีโอกาสเป็นลิ่มเลือดอุดตัน “คนปกติทั่วไปก็สามารถเกิดลิ่มเลือดอุดตันได้” ในผู้หญิงโอกาสที่จะเกิดลิ่มเลือดอุดตันได้คือการตั้งครรภ์ และหลังคลอด ส่วนการกินยาคุมกำเนิดก็เพิ่มโอกาสในการเกิดลิ่มเลือดอุดตันได้ โดยลิ่มเลือดจะไปอุดตันที่เส้นเลือดดำหรือปอดก็ได้ หลาย ๆ ครั้งเกิดลิ่มเลือดที่ขา แล้วลอยมาที่ปอด ทำให้บางครั้งคนไข้อาจมีอาการขาบวม อยู่ดี ๆ หายใจไม่ออก แน่นหน้าอก
– ปัจจัยใดบ้างที่ทำให้เกิดลิ่มเลือดอุดตันเยอะขึ้นในคนที่กินยาคุมกำเนิด
- 1. อ้วน
- 2. สูบบุหรี่
- 3. ความดันโลหิตสูง
- 4. เบาหวาน
- 5. ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS)
– ใช้ยาคุมกำเนิดอย่างไรให้เสี่ยงเกิดลิ่มเลือดอุดตันน้อยลง
ในกลุ่มนี้แพทย์มักจะไม่แนะนำให้ใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม เพราะเป็นการเพิ่มความเสี่ยง ส่วนยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนอีสโทรเจนสูง (50 ไมโครกรัม) ก็จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือดอุดตันเช่นกัน เพราะฉะนั้นเวลาไปซื้อยาคุมกำเนิด ให้แจ้งเภสัชกรว่าต้องการยาคุมกำเนิดที่มีโอกาสเกิดลิ่มเลือดอุดตันน้อย ก็ให้ดูที่ปริมาณฮอร์โมนอีสโทรเจน ไม่เกิน 50 ไมโครกรัม และต้องดูชนิดของฮอร์โมนโปรเจสตินว่าเป็นรุ่นไหน ซึ่งรุ่น 3 จะทำให้มีโอกาสเกิดลิ่มเลือดอุดตันสูง
– การเกิดลิ่มเลือดจากยาคุม และการเกิดลิ่มเลือดจากการฉีดวัคซีน เป็นคนละชนิด
อย่างไรก็ตามกลไลกการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในยาเม็ดคุมกำเนิด กับการเกิดลิ่มเลือดจากการฉีดวัคซีนโควิด-19 เป็นคนละชนิดกัน หมายความว่า ตามข้อมูลที่มีนั้นการกินยาคุมกำเนิด สามารถฉีดวัคซีนโควิด 19 ได้ เพราะไม่ได้มีข้อมูลว่ามันเกี่ยวข้องกัน
– ถ้ากินยาคุมอยู่แล้วจะไปฉีดวัคซีนต้องทำยังไง
ทั้งนี้ หากกังวลก็ให้หยุดยาคุมก่อนไปฉีดวัคซีนโควิด 19 แล้วไปใช้การคุมกำเนิดชนิดอื่น
– ต้องหยุดยาคุมนานเท่าไหร่
หมอก็ต้องใช้ข้อมูลเท่าที่มีมาบอก เช่น ปกติก่อนการผ่าตัด ก็ต้องให้หยุดฮอร์โมน 1 เดือนก่อนผ่าตัด ถ้าอยากให้ร่างกายคลีน ปราศจากฮอร์โมนของยาเม็ดคุมกำเนิดเลย ก็ต้องหยุดยาคุม 1 เดือน
ย้ำอีกครั้งว่าไม่มีข้อมูลว่าการฉีดยาคุมกำเนิด และการฉีดวัคซีนจะเพิ่มโอกาสการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน แต่ถ้าอยากหยุดก่อนไปฉีดวัคซีน ก็ให้หยุดยาคุมกำเนิดชนิดฉีด ก่อนไปฉีดวัคซีน 3 เดือน
– ฉีดตอนเป็นประจำเดือนได้ไหม
อย่างที่บอกว่าไม่มีข้อมูล แต่ผู้หญิงโดยทั่วไปเวลามีประจำเดือนก็ไม่สบายตัวอยู่ ก็ให้เลื่อนฉีดสักหน่อยจะได้สบายใจ เอาเป็นว่าหลังประจำเดือนก็ค่อยฉีดวัคซีน
ขอบคุณข้อมูลจาก เฟซบุ๊ก Olarik Musigavong
- ไม่สามารถใส่ชื่อเว็บไซต์ใด ๆ ก็ตาม ลงในช่องแสดงความคิดเห็น
- ระบบสามารถรับข้อความ ได้สูงสุดเพียง 2,000 ตัวอักษร ต่อหนึ่งครั้ง
- ผู้ดูแลเว็บไซต์ จะลบข้อความที่ไม่เหมาะสม และข้อความโฆษณาสินค้า หรือบริการ